Overal hoor je over wrede fokkerij van honden en wrede fokeigenschappen bij hondenrassen, over gebrekkige fokkerij, en dat de hondenfokkerij in een grote crisis verkeert. En inderdaad, je moet het met de critici eens zijn. Wij leggen uit waarom.
Het begin van het einde
Het is nog niet zo lang geleden dat de hondenfokkerij fundamenteel veranderde. Met de oprichting van onder andere rasverenigingen werden visuele normen in de hondenfokkerij verplicht gesteld en werd het werkvermogen van een individu in de loop der tijd bij veel rassen steeds minder belangrijk. Er werd ook steeds meer aandacht besteed aan raszuiverheid, inteelt werd toegepast om snel bijzondere eigenschappen te consolideren en kruisingen met andere hondenrassen werden verboden. Dit leidt tot de doodlopende weg waarin de hondenfokkerij zich vandaag de dag bevindt.
De bijzondere hond en de gevolgen ervan
Het is begrijpelijk dat veel mensen een hond willen die er aantrekkelijk uitziet en die natuurlijk de meest verbazingwekkende, intelligente of mooiste pup uit het hele nest is. Dit heeft er echter toe geleid dat zogenaamd bijzonder mooie reuen overmatig als dekreu worden gebruikt, dat eigenschappen overgetypeerd worden en dat de toch al beperkte genenpool van de rassen nog kleiner wordt. Uiteindelijk hebben we te maken met populaire rassen die gewoon ziek zijn, wat resulteert in de wrede hondenfokkerij.
Voorbeelden:
- 77 of meer erfelijke ziektes binnen een ras
- Meer dan 90 procent van de individuen binnen een ras lijdt aan een erfelijke ziekte, soms met ernstige symptomen
- Rassen waarbij een groot deel van de individuen moeite heeft met ademhalen
- Rassen waarvan de individuen amper 6 jaar oud worden voordat ze aan kanker sterven.
Helaas is dit geen overdrijving, maar de harde realiteit. In sommige landen is het fokken met bepaalde uiterlijke kenmerken of zelfs hele rassen al verboden.
Problemen zonder oplossing?
Je zou kunnen zeggen dat je simpelweg alle zieke honden test en uitkiest en alleen de gezonde honden fokt, zodat de rassen weer gezond worden. Helaas is het niet zo eenvoudig.
Genetische tests en onderzoeken
Helaas is genetisch testen op alle ziekten of aanleg voor ziekten nog niet mogelijk. Onderzoek helpt alleen om geïnfecteerde honden te identificeren. Dit betekent dat enerzijds dragers van de ziekte (die de ziekte zelf niet ontwikkelen, maar de aanleg wel kunnen doorgeven) niet kunnen worden geïdentificeerd en dus niet meer voor de fokkerij gebruikt kunnen worden. Aan de andere kant zijn er erfelijke ziekten die zich pas rond de leeftijd van ongeveer 8 jaar of later openbaren – tegen de tijd dat onderzoek uitwijst dat een hond besmet is, zijn er al veel nakomelingen geboren en zijn de genen al meerdere keren doorgegeven.
Sommige fokverenigingen eisen gezondheidstests (genetische tests en onderzoeken) voor de goedkeuring van de fokkerij, maar niet alle mogelijke tests. De eisen variëren per vereniging.
Selectie van zieke individuen en inteelt
Maar zelfs als alles getest en onderzocht zou kunnen worden, en ook daadwerkelijk zou worden gedaan, blijft het probleem van inteelt bestaan. Veel rassen zijn al zeer nauw verwant, waardoor het bijna lijkt op broer-zus paring. Zoals hierboven al vermeld, zijn er rassen waarbij erfelijke ziekten, die gepaard gaan met een aanzienlijke vermindering van de levenskwaliteit, bij ruim 90% van de individuen aanwezig zijn. Als je dan alle zieke dieren sorteert, afhankelijk van het ras, blijft er maar een heel klein restant over. Te weinig voor een goede en gezonde fokbasis.
We mogen ook de huidige trend van een toenemend aantal fokverenigingen niet vergeten. De "oude" zijn voor sommigen niet streng genoeg, voor anderen te streng, en dus worden er voortdurend nieuwe fokverenigingen opgericht. Daardoor hebben we tegenwoordig een onbeheersbaar aantal clubs en fokkers van hetzelfde ras, die elk onderworpen zijn aan een breed scala aan regels met betrekking tot welke gezondheidstesten ze moeten ondergaan, hoe deze tests worden gecontroleerd, enz. Bovendien mogen individuen van een ras van verschillende clubs niet met elkaar worden gekruist (of alleen met extreme inspanning over generaties heen). Dit verkleint de genenpool verder.
Uiterlijk en erfelijke ziekten
We weten nu dat het selecteren van fokhonden op basis van uiterlijk veel problemen oplevert. Als de selectie niet op gezondheid is gebaseerd, kunnen erfelijke ziekten zich gemakkelijker verspreiden. Veel visueel aantrekkelijke eigenschappen houden ook direct verband met erfelijke ziekten. Desondanks wordt er nog steeds vaak op extreme eigenschappen geselecteerd, waarbij keurmeesters op shows deze honden bijzonder goed beoordelen, ook al lijden ze vaak aan kenmerken van wrede fokkerij.
Bovendien vindt fokken, of beter gezegd voortplanten, ook buiten de clubs plaats. Mensen fokken wat ze willen, zonder gezondheidstesten; het belangrijkste is dat ze mooi en goedkoop zijn. Van overdreven kenmerken tot bijzondere kleuren, er is van alles wat de koper leuk vindt. Ook hier is keer op keer bewezen: uiterlijk is pijnlijk!
Is er een uitweg?
Er zijn verschillende meningen en benaderingen, waarvan sommige overlappen, sommige extreem tegenstrijdig zijn.
Fokverenigingen die geen problemen zien, of liever een paar jaar langzaam willen onderzoeken hoe vaak een ziekte in het ras voorkomt voordat ze actie ondernemen en slechts enkele tests uitvoeren. Een fokkerijvereniging is een particuliere organisatie met leden en ledenvergaderingen, waar ook over fokreglementen wordt gestemd. Aan de ene kant zijn ze daarom traag, aan de andere kant betekenen extreme maatregelen ook het einde voor sommige fokkers, die dan vanzelfsprekend tegen dergelijke maatregelen stemmen, ook al zouden ze logisch zijn.
De aanpak van dierenartsen en onderzoekers gaat veel verder, ook al zijn ze het ook niet over alles eens. Hier zijn een paar punten:
- Herzie rassen en stap af van "raszuiver"
- Voer alle mogelijke tests en onderzoeken uit om zieke honden uit te sluiten
- Sluit dragers van ziektes gedeeltelijk of volledig uit van de fokkerij
- Observeer foklijnen en als ziektes zich over generaties ophopen, verwijder deze lijn dan volledig uit de fokkerij
- Open stamboeken en sta kruisingen met andere rassen toe
- Terugfokken met behulp van kruisingen met andere rassen
- Verbied sommige rassen waarbij verdere fokkerij alleen maar tot meer dierenleed zou leiden
- Verbied sommige eigenschappen die tot extreem dierenleed leiden
Feit is dat wij als kopers een stem hebben in de markt. Als we allemaal nog extremere honden willen – kleiner, groter, plattere gezichten, kleurrijkere kleuren – dan zullen we die fokken, ongeacht de gevolgen. Ja, wij als kopers zijn medeverantwoordelijk voor de huidige situatie!
Rassen en hondentypes bij HonestDog
Bij HonestDog staan we ook de fok toe van honden die veel fokkers als gemengde rassen beschouwen omdat ze niet raszuiver zijn. Desalniettemin is het belangrijk dat de ouders genetisch getest zijn op het ras of de rassen waartoe ze behoren. Dit geldt bijvoorbeeld voor zogenaamde designerhonden, zoals labradoodles.
Bovendien gebruiken we het woord "ras" steeds minder en vervangen het door de term "hondentype". Een hondentype in de zin van een hond die een bepaalde basisneiging heeft wat betreft zijn eigenschappen, maar die niet per se raszuiver hoeft te zijn, maar ook een kruising kan zijn. Net zoals we dat duizenden jaren lang met succes deden vóór de oprichting van de grote rashondenverenigingen. Er waren veel verschillende types, met vergelijkbare kenmerken binnen elk hondentype, die gezond, langlevend en zeer geschikt waren voor hun respectievelijke werk.
In het artikel: "Hondenras: Wat is het?" kunt u meer over dit onderwerp lezen.